Yahudi Hekimler

8. Durak: Belediye Hastaneleri

Kartenausschnitt Gotenstr. 1

Gotenstraße 1 HaritaTur Başlangıcı

Aralık 1933’te Dr. Eduard Schott, belediye kliniklerindeki yöneticilik görevinden alındı ve 1935’te de res’en emekli oldu. Daha 6 Nisan 1935’te hastane girişine asılan bir afişte kocaman kırmızı harflerle şu yazı vardı: “Yahudi Schott defol.”

Hastanenin işletme müdürü Friedrich Bernhard Winterhof afişi öfkeyle yerinden söküp belediyeye şikâyette bulundu. Ama belediye, kendi hastanesindeki bir doktor için kılını bile kıpırdatmadı. Eduard Schott’un şahsına yönelik bu aşağılama karşısındaki tepkisi ise inanamama, afallama ve hiddetin karışımıydı. İdareye bir dilekçe vererek öfkesini dile getiriyordu: “Tek bir gün kendimi Almandan başka bir şey olarak hissetmedim ve ömrümün sonuna kadar da hissetmeyeceğim. Bir buçuk yıl askerlik yaptım ben.” Hatta Schott, hastanedeki görevini sürdürebilmesi için bir istisna yapılarak kendisine özel izin verilmesi dileğiyle “Führer’e ve Reich Şansölyesi’ne” doğrudan başvurmuştu.

Foto Städtische Krankenanstalten, ca. 1935. Quelle: Stadtarchiv Solingen
Belediye Hastaneleri, ca. 1935. Kaynak: Solingen Belediye Arşivi

Solingen halkından da protestoya katılanlar oldu. Ailenin yakınları İçişleri Bakanı Frick’i harekete geçirmeye çalıştılar. Otto Jagenberg, Wilhelm Schürhoff ve Walter Osberghaus adlı girişimciler, kendi de hekim olan İl Belediye Başkanı Dr. Otto’ya başvurdu. Şehrin belediye başkanı Brückmann ise başvuruyu kesin bir dille reddetti: “Bu konunun şahsi bir tartışmaya dökülmesini son derece münasebetsiz bulmaktayım, lütfen bundan imtina ediniz.”

Profesör Schott, ABD’ye göç ettikten sonra orada mesleğinde eski konuma gelmesinin güçlüğünü gördü. Tıp sınavlarına tekrar girdikten sonra ancak Boston civarındaki küçük bir kasabada muayenehane açabilmişti. Mayıs 1940’ta büyük kızı da ABD’ye gidebildi, ancak ailenin diğer üyeleri Weimar’da kalmıştı. 1942’de Ilse Schott, büyük ihtimalle ailenin Almanya’da kalan üyelerini korumak için kocasını boşadı.

Savaştan sonra, artık 70’li yaşlarını sürmekte ve sağlığı da epeyce bozulmuş olan Dr. Schott, gelip tekrar Solingen’deki hastanenin başına geçmesi için yapılan teklifi geri çevirdi. 1946-47 yıllarında ailenin büyük bölümü artık ABD’ye yerleşmişti; 1951’de Schott’un büyük oğlu da kendi ailesiyle birlikte oraya göçtü. 6 Temmuz 1952’de Schott inme geçirerek öldü.

10 Kasım 2017’de Solingen’deki klinikte, torunlarının da katıldığı bir törenle adına çakılan anı plaketinin açılışı yapıldı. 2018’de Nükleer Savaşın Önlenmesi İçin Uluslararası Hekimler (IPPNW) örgütünün Solingen bölge temsilcilerinin önayak olmasıyla Birkenweiher 43 numaranın önüne Eduard Schott adına bir tökeztaşı çakıldı.

Foto Eduard Schott 1949 in USA. Quelle: Stadtarchiv Solingen, RS 10124
Eduard Schott 1949’da ABD’de. Kaynak: Solingen Belediye Arşivi, RS 10124